ભારતમાં એક હજારથી વધુ બંધો ૫૦ વર્ષ જૂનાઃ બ્રહ્મપુત્ર નદી પર ચીનનો બંધ ભારત માટે જોખમી

 

ન્યુ યોર્કઃ ભારતમાં એક હજારથી વધુ બંધો ૨૦૨૫ સુધીમાં ૫૦ કે તેથી વધુ વર્ષના થશે. અને આવા વર્ષો જૂના માળખા વિશ્વમાં ખતરો ઊભા કરી રહ્યા છે તેમ યુએનના એક રિપોર્ટમાં જણાવાયું છે. તેમાં ઉમેરાયું છે કે ૨૦૫૦ સુધી પૃથ્વી પર મોટાભાગની કંપનીઓ કે લોકો ૨૦મી શતાબ્દીમાં બાંધવામાં આવેલાં હજારો બંધોને ધ્યાનમાં રાખશે. 

એજિંગ વોટર ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરઃ એન ઇમર્જિંગ ગ્લોબલ રિસ્ક શીર્ષક હેઠળના રિપોર્ટમાં જણાવાયું છે કે વિશ્વભરમાં મોટાભાગના બંધો ૧૯૩૦ અને ૧૯૭૦ની વચ્ચે બાંધવામાં આવ્યા હતા અને તેમના ડિઝાઇનનું આયુષ્ય ૫૦થી ૧૦૦ વર્ષનું હતું. રિપોર્ટમાં ઉમેરાયું છે કે ૨૦૫૦ સુધી પૃથ્વી પરના મોટાભાગના લોકો ૨૦મી શતાબ્દીમાં બંધાયેલા જૂનાપુરાણા બંધોના હેઠવાસમાં રહેતા હશે. આ વિશ્લેષણમાં અમેરિકા, ફ્રાંસ, કેનેડા, ભારત, જાપાન, ઝામ્બિયા અને ઝિમ્બાબ્બવેાના જૂના કેસોને આવરી લેવાયા છે. 

આ રિપોર્ટમાં ઉમેરાયું છે કે ૩૨,૭૧૬ જેટલા મોટા બંધો એશિયાના માત્ર ચાર દેશોમાં મળી આવ્યા હતા. ચીન, ભારત, જાપાન અને દક્ષિણ આફ્રિકા સહિત ૩૨,૭૧૬ જેટલા મોટા બંધો મળી આવ્યા છે. ભારતમાં ૧,૧૨૫ જેટલા બંધો ૨૦૨૫માં ૫૦ વર્ષથી વધુ આયુષ્ય ધરાવતા થશે, ૨૦૫૦માં ૬૪ જેટલા મોટા બંધો ૧૫૦ વર્ષથી વધુના છે. આ ઉપરાંત ૨૦૫૦માં ૬૪ જેટલા મોટા બંધો ૧૫૦ વર્ષથી વધુ જૂના હશે. ૧૦૦ વર્ષથી વધુ અગાઉ કેરળના મુલ્લાપેરિયર ડેમ નિષ્ફ્ળ જાય તો તેનાથી આશરે ૩૫ લાખ લોકોને અસર થાય તેમ છે. આ તમામમાં એવું ઉલ્લેખવામાં આવ્યું છે કે ૧૯૩૦ અને ૧૯૭૦ વચ્ચે બાંધવામાં આવેલા ૫૮,૭૦૦ જેટલા વિશ્વભરમાં પ્રખ્યાત કલાકારો ૨૦મી શતાબ્દીમાં બંધાયેલા હજારો બંધોનું લાઇવ ડાઉનસ્ટ્રીમ કરશે. 

હોંગકોંગઃ ચીન તિબેટમાં બ્રહ્મપુત્ર નદી પર એક મહત્વપૂર્ણ બંધનું નિર્માણ કરવાની તૈયારીમાં છે. આ અંગે મીડિયા રિપોર્ટમાં એક દાવો કરાયો છે કે બ્રહ્મપુત્ર નદી પર ચીન દ્વારા આ બંધનું નિર્માણ ભારત માટે ખતરો બની શકે છે અને ભવિષ્યમાં ભારત માટે યુદ્ધનો ખતરો છે. એક રિપોર્ટ મુજબ ચીને દુનિયાની સૌથી મોટી મોટી નદી યારલુંગ જંગ્બો નદી (બ્રહ્મપુત્રનું તિબેટી નામ) પર બંધ બનાવવાની યોજના બનાવી છે. જે મામલે ભારત સાથે સંઘર્ષની સંભાવના છે. ચીન યારલુંગ જંગ્બો નદી પર એક મેગા ડેમ બનાવવાની યોજના કરી રહ્યું છે, જે તિબેટ થઇને વહે છે અને છેવટે ભારતમાં પ્રવેશ કરતાની સાથે જ બ્રહ્મપુત્ર નદી બની જાય છે. અત્રે ઉલ્લેખનીય છે કે ચીન સાથે સૌહાર્દપૂર્ણ સંબંધ ધરાવતા બાંગ્લાદેશે પણ યારલું જંગ્બો નદી પર ડેમનો વિરોધ કરી રહ્યો છે